Eytişim Yöntemi.

Results for "Eytişim Yöntemi."

Philosophical Dictionary

Eytişim Yöntemi.

 (Philosophical Dictionary) :
(Os. Cedel usulü, Fr. Methode dialectique). Eytişimsel düşünme ve uygulama tekniği... Yöntem, belli bir amaca varmak için izlenmesi gereken ilkeleri saptar. Doğru düşünme ve doğru uygulama amacına bunu sağlayabelecek bir yöntemle varılır. İnsan bilgisi ve eylemleri için tarihsel süreçte iki yöntem saptanmıştır: Metafizik ve diyalektik. Bunlar birbirlerine her anlama ve her alanda karşıt iki yöntemdir. Eytişim yöntemi bilimseldir ve bilimlerin gelişmesiyle oluşmuştur, metafizik yöntemse kurgusal soyutlamalarla oluşmuştur ve bilimlerle hiç bir zaman bağdaşamamıştır. Eytişim yöntemi (diyalektik metot), metafizik yöntemin tam karşıtı olarak; doğa ve son çözümlemede doğanın ürünü olan insan bilinci ve toplum olgularını, 1. Bütünsellikleri, 2. Çok yanlıkları, 3. Bağımlılıkları, 4. Devimsellikleri, 5. Çelişmeleri, 6. Değişkenlikleri, 7. Gelişkenlikleri içinde izler. Bu eytişimsel izleme önce bu olguları tanıyıp bilmeyi (bilim), sonra onlar üstünde doğru düşünmeyi (teori), daha sona da bu doğru düşünmenin sonucu olarak doğru uygulamayt (pratik) gerçekleştirir. Bilimsel veriler göstermiştir ki doğa, toplum ve bilinç eytişimsel olarak işlemektedir; öyleyse onları olgularını tanımak için onlara aynı işleyiş yöntemleriyle yaklaşmak gerekir. Eytişimsel olarak işleyen doğa toplum ve bilince onlara ters düşen metafizik yöntemle yaklaşılamaz. Doğa, toplum ve bilinç olgularını eytişim yöntemiyletanımak, onlar üstünde düşünmek ve onları insansal eylemle etkileyebilmek için: 1. Onları somut bütünlükleriyle ele almak gerekir. Soyutlama, ancak onları parçalarında da tanımak için yapılabilir. Onların gerçek bilgisi bu soyutlamanın yeniden somutlanmasıyle elde edilir.2. Onları bütün yanlarıyle ele almak gerekir. Her olgu çok yanlıdır. Bir ya da birkaç yanını tanımakla bütünü tanınmaz.3. Onları bağımlılıklarıyle ele almak gerekir. Her olgu kendi dışındaki birçok olgularla bağımlıdır. Bu bağımlılıklardan koparak onu incelemek, onun tanınmasını olanaksız kılar.4. Onları devimlilikleri içinde ele almak gerekir. Her olgu devimseldir; geçmişi, şimdesi ve sonrası vardır. Bu, her olgunun bir tarihi olduğunu gösterir. Hiç bir olgu geçmişinden koparılıp sonrasına bağlanamadan tanınamaz.5.Onları çelişmeleri içinde ele almak gerekir. Devimselliği gerçekleştiren çelişeler dir. Neyle, neden, nasıl ve hangi yöne doğru çeliştiği bilinmeyen hiç bir olgu tanımaz.6. Onları değişkenlikleri içinde ele almak gerekir. Bütün olgular sürekli olarak değişmektedirler. Bu değişkenlik, devimselliğin zorunlu sonucudur. Onları değişmez olarak ele almak tanınmalarını olanaksız kılar.7. Onları gelişkenlikleri içinde ele almak gerekir. Olguların değişmeleri basitten karmaşığı, aşagıdan yukarıya, az gelişmişten daha gelişmişe doğru gelişen bir süreç izler. Onları bu gelişmelerinin dışında ve gelişmez olarak ele almak, onlar hakkında yanlış bilgilere götürür.Görüldüğü gibi bütün bu eytişimsel yöntem verileri aynı zamanda birbirleriyle de kbağımlıdırlar, birbirlerinden çıkarak birbirlerini gerektirirler ve birbirlerini bütünlerler. eytişimsel yöntem doğa, toplim ve bilinç olgularını tanımanın ve onlar üstünde düşünmenin yöntemi olduğu gibi onları değiştirmenin ve yeniden kurmanın da yöntemidir. Yöntemin bu niteliği, olguları bütünüyle bilmesinden kurmanın da yöntemidir. Yöntemin bu niteliği, olguları bütünüyle bilmesinden ve ve tanımasından doğar. ancak bilinen değiştirilebilir, bilinmeyen değiştirilemez. Bundan başka bu değiştirme, bilinçle özdeğin karşılıklı etki sürecinde zorunlu bir sonuçtur. Doğa, toplum ve bilincin bizzat kendisi her an bilinçli insan pratiğiyle değiştirilmekte ve insansal yasama daha elverişli biçimlere dönüştürülmektedir. Değiştirmenin yöntemi olan eytişimsel yöntem bu yüzden yenici ve ilerici, bunun tam karşıtı olan değişmezliğin yöntemi metafizik yöntem bu yüzden tutucu ve gericidir. bkz. Eytişim, Eytişimsel Özdekçilik, Tarihsel Özdekçilik, Metafizik, Metafizik Yöntem.
Keyword Searches Turkish - French Dict. ılık (133128k) Turkish - Germany Dict. çüş (90395k) Turkish - French Dict. açık (72052k) Turkish - Turkish Dict. İNDÎ (60519k) Turkish - French Dict. ırmak (53484k) Turkish - French Dict. çatı (52199k) Turkish - Turkish Dict. HÂDİS (51370k) Kurdish - Turkish Dict. naşî (50374k) Turkish - French Dict. balık (50085k) Turkish - Germany Dict. hasır (46119k) Kurdish - Turkish Dict. rêsî (43119k) Turkish - Germany Dict. ılım (42826k)